جایگاه محیط زیست در سازمان تجارت جهانی

چکیده هرچند بحث پیرامون روابط میان تجارت و محیط زیست از حدود هشت دهه­ی قبل آغاز گردیده، امّا نزدیک به سه دهه است که این بحث تبدیل به چالشی جدّی میان متخصصان هر دو حوزه شده است. در این بین نظرات و تئوری­های متعددی پیرامون روابط میان این دو حوزه از حقوق بین­الملل بیان شده است و از آن جایی که سازمان تجارت جهانی مؤثرترین و اصلی­ترین تنظیم کننده­ی روابط تجاری در سطح بین­المللی است، مقررات و نحوه­ی عملکرد این سازمان از نگاه منتقد طرفداران محیط زیست پنهان نمانده است. در حالی که «wto» فاقد یک موافقت­نامه­ی اختصاصی در رابطه با محیط زیست است، اما اکثر موافقت نامه های تحت پوشش این سازمان دارای ضوابط زیست محیطی هستند که طبق آن ضوابط، کشورهای عضو می­توانند اقداماتی در رابطه با حفاظت از محیط زیست انجام دهند. در کنار این ضوابط می توان به عملکرد زیست محیطی برخی از ارکان و نیز مقررات نهادین wto نیز اشاره داشت.  این مقاله به دنبال نشان دادن جایگاه کنونی محیط زیست در «wto» و جایگاهی است که باید به این مقوله­ی مهم اختصاص داده شود، هدف آن راهکاری که بیان­گر جایگاه شایسته­ی محیط زیست در wto باشد، روشی که wto با پیروی از آن بتواند به بهترین شکل ممکن، میان تجارت و محیط زیست آشتی و سازش برقرار نماید و به تبع آن پاسخ گویی و مسئولیت بیشتر این سازمان را نسبت به مسائل زیست محیطی سبب گردد.